Het Metalen Kruis
De 10 daagse veldtocht en het IJzeren Kruis van Yke Hendriks Groen
In augustus 1830 brak in België een opstand uit die uiteindelijk leidde tot afscheiding van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden en het ontstaan van het huidige koninkrijk België. Koning Willem I wenste zich echter niet bij deze toestand neer te leggen en wilde de Belgen gewapenderhand tot de orde roepen
Mobiele Schutterij 1831
Op 2 augustus 1831 trok het leger van de Noordelijke Nederlanden België binnen. Het optreden van dat leger was zo succesvol dat het Belgische leger op het punt stond te worden verslagen en Brussel kon worden binnengetrokken. Hierop kwamen de Fransen met een leger de Belgen te hulp. Willem I wenste geen confrontatie met het Franse leger en bovendien drong Engeland erbij de Nederlandse koning op aan zijn legers terug te trekken. Hieraan werd op 12 augustus 1831 voldaan. Aldus eindigde de Tiendaagse Veldtocht. Het heeft tot 1839 geduurd voordat de koppige Willem I zich bij de deling neerlegde en een eind kwam wat ook wel spottend "Oranje's oorlog" werd genoemd.
Dienstplicht
Na de Franse tijd wordt in Nederland een systeem van dienstplicht ingevoerd, dat met enige wijzigingen tot 1922 wordt gehandhaafd. Het land is verdeeld in militiedistricten met elk ongeveer 100.000 zielen. Elk district is weer opgedeeld in tien kantons van 10.000 inwoners. Op elke 100 inwoners moet één persoon in de militie. Als het niet mogelijk is het vastgestelde contingent manschappen te rekruteren uit vrijwilligers; dan worden deze rekruten aangevuld met lotelingen. Op een vastgestelde datum wordt in de hoofdplaats van het kanton geloot. De ingeschrevene of zijn vertegenwoordiger trekken zelf een nummer. Degenen met de laagste nummers vullen het contingent aan tot het voltallig is. De dienstplicht voor de militie gold van 18 tot 24 jaar. Gedurende die periode mocht niet getrouwd worden. Dit kon aanleiding geven tot ongewenste situaties, hoewel de meeste mannen na die leeftijd trouwden. In verband met de Belgische troebelen duurde de werkelijke dienst langer dan het verplichte jaar in vredestijd. Na het 23e jaar was men nog tien jaar schutterijplichtig, ook hiervoor werd geloot. De schutters waren plaatselijk gebonden en ressorteerden onder een schutterij raad. Het gemeentebestuur droeg uiteindelijk de verantwoording. Bij binnenlandse onlusten konden de schutters worden ingezet.
Figuur : De lotingstrommel
Yke Hendriks werd ingeloot en moest op 20 februari 1814 (?) opkomen voor zijn nummer bij het bataljon Infanterie (Nationale Militie No. 3) voor de tijd van vijf jaar. In het militair paspoort is te lezen dat Yke Hendriks in 1815 in Frankrijk heeft gevochten. Eervol ontslag volgde op 6 april 1816.
Klik hier voor een leesbare versie van zijn militaire paspoort
Toen de strijd tegen de Belgen zich aandiende meldde Yke Hendriks zich op 27 november 1830 vrijwillig bij het Korps Koninklijke Jagers. Gedurende de opstand in België diende hij bij het mobiele leger in 1831, 1832 en 1833. Op 5 april 1832 wordt Yke Hendriks onderscheiden met het Metalen Kruis.
Het metalen kruis voor de 10 daagse veldtochtAls aandenken aan de krijgsverrichtingen van 1830 en 1831 werd bij Koninklijk Besluit van 12 september 1831 nr. 70 het Metalen Kruis ingesteld. Deze medaille is geslagen uit 2 Belgische kanonnen die veroverd zijn bij de slag om Hasselt op 1831. De medaille wordt daarom soms ook het Hasselt kruis genoemd. Deze medaille werd uitgereikt aan Nederlanders, zonder onderscheid van rang, die aan krijgsverrichtingen hebben deelgenomen in de jaren 1830 en 1831. Aan degenen die het Kruis ontvingen werd tevens een certificaat uitgereikt, dat men gerechtigd was het Kruis te dragen.
Beschrijving van het metalen kruis
De voorzijde toont een W (dit staat voor Willem) met daarboven een kroon en aan de zijden een tak met eikenbladen en een tak Laurierbladen. De achterzijde toont de jaartallen 1830-1831 en tevens de takken met eikenbladen en Laurierbladen, daarnaast is de tekst: "n trouw aan koning en vaderland te lezen op de armen van het kruis.
Het lint van het metalen kruis
Het lint is blauw oranje gestreept. Daarnaast was er ook een uitvoering voor niet militairen, met als verschil dat het lint groengeel gestreept is en het woord vrijwillig op het bovenste kruis staat.